Openingswoord van de voorzitter van de Stichting Driel-Polen
de heer A.J.M. Baltussen
tijdens de 76e Herdenking van de bijdrage van de 1ste Poolse
Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan Operatie Market Garden
Driel, 19 september 2020
Uw Excellenties Generaals Dames en Heren,
Beste veteranen in Polen, Groot-Brittannië, Canada en de VS, we hopen echt dat de moderne techniek werkt en dat u deze herdenking van afstand kunt volgen.
Ook familieleden van veteranen, onze gasten van voorgaande jaren, al onze vrijwilligers en inwoners van Driel heten we allen van harte welkom bij deze herdenking, waarbij we speciale aandacht besteden aan de bijdrage van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan operatie Market Garden – 76 jaar geleden.
Vanaf de eerste herdenking in 1946 kwamen de leden van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade en de inwoners van Driel bij elkaar: de burgemeester, vertegenwoordigers van de kerken, onderwijzers, musici, kinderen en leden van het Comité Driel-Polen.
Tegen de aanwezigen wil ik zeggen dat we het zeer waarderen dat u onze uitnodiging hebt aanvaard, hoewel we ons na 75 jaar zeer onvolledig voelen zonder de veteranen, het koor en orkest van de Nederlandse en Poolse jeugd, de jongeren uit Polen die gedichten schreven, veel vrijwilligers en zo’n duizend geïnteresseerden.
In het kader van de subsidieregeling van Gelderland Herdenkt in het vorige jaar, hebben we verschillende projecten geïnitieerd.
De dankbaarheid en de vriendschap tussen de inwoners van Driel en de Polen zijn in dit dorp op verschillende manieren zichtbaar.
De plaatselijke voetbalclub, opgericht in oktober 1945, besloot vanaf het begin om de kleuren van de Poolse vlag als clubkleuren te kiezen: wit shirt en rode korte broek. Tegenwoordig spelen wekelijks 35 teams hun wedstrijd in dit tenue. Kan de relatie met Polen nog zichtbaarder ten uiting worden gebracht?
Een van de oprichters van de club was Pater Poelman die samen met enkele inwoners kort na mei 1945 terugkeerde naar Driel. Zij ontmoetten leden van de brigade die deel uitmaakten van het geallieerde bezettingsleger in Duitsland en waren gestationeerd net over de grens in Kleef en verder naar het noorden bij Overijssel.
Ze kwamen naar Driel om te zoeken naar de veldgraven van hun omgekomen kameraden en de restanten van het materieel die ze hadden moeten achterlaten tijdens hun terugtocht op 26 september 1944.
Met de hulp van de aanwezige bewoners zijn ongeveer 30 parachutisten op het kerkhof bij de rooms-katholieke kerk herbegraven.
In september 1946 werd het eerste monument opgericht, in december van dat jaar stuurden de schoolkinderen van Driel zo’n 1.800 kerstkaarten naar alle leden van de Brigade die deel uitmaakten van het bezettingsleger.
In 1947 schonken de leden van de brigade 6.500 gulden, wat nu gelijk staat aan
€ 30.000, en een glas-in-loodraam voor de tijdelijke jongensschool.
Ter gelegenheid van hun 75-jarig jubileum droeg de plaatselijke voetbalclub bij aan de restauratie van het glas-in-loodraam dat gisteren werd onthuld en nu een vaste plek heeft gekregen in ons Informatiecentrum.
Ook gisteren werd op initiatief van de gemeenteraad een buste van generaal Sosabowski onthuld tegenover het huis dat in september 1944 als zijn hoofdkwartier diende.
Op onze website vindt u links naar verslagen van deze evenementen.
Beste veteranen, dit alles en verschillende al bestaande herinneringslocaties maken duidelijk dat Driel jullie dankbaar blijft en jullie nooit zal vergeten.
We zullen het blijven herdenken, volgend jaar hopelijk weer in uw aanwezigheid!