Toespraak van de Ambassadeur van de Republiek Polen in Nederland
Z.E. Dr. Jan Borkowski
tijdens de herdenking van de bijdrage van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan Operatie Market Garden, 72 jaar geleden

Driel, 17 september 2016

Geachte veteranen,
Geachte Burgemeester,
Excellenties,
Dames en Heren,
Szanowni Państwo!
Vandaag vieren wij de 72e herdenking van de Slag of Arnhem. Ik ben bijzonder verheugd om voor de vijfde keer tijdens mijn ambtstermijn als Ambassadeur van Polen in Nederland naar Driel te komen, om eer te betuigen aan generaal Sosabowski en zijn soldaten.

Vandaag is ook bijzonder omdat het tien jaar geleden is dat Koningin Beatrix postuum de Bronzen Leeuw aan generaal Sosabowski toekende voor zijn acties tijdens Operation Market Garden. Deze zeldzame onderscheiding wordt toegekend aan militairen die buitengewoon veel moed en leiderschap tijdens gevechtssituaties tonen. Generaal Sosabowski kreeg op deze wijze de erkenning die hij verdiende.

Ik noem dit omdat ik nogmaals onze dankbaarheid aan Koningin Beatrix willen onderstrepen voor het feit dat zij generaal Sosabowski tien jaar geleden heeft geëerd. Wij zijn ook alle Nederlandse vrienden dankbaar voor het mogelijk maken van de erkenning van generaal Sosabowski. Nederland heeft het voorbeeld gegeven hoe een land een gezamenlijke geschiedenis koestert.

Ik wil mij ook graag wenden tot de Polen, mijn landgenoten, vandaag verzameld op het Polenplein in Driel. Geachte Dames en Heren! Vandaag zijn drie veteranen met ons: de heren Kubinski, Staszkiewicz en Wojciechowski. Zij zijn de helden van deze herdenking en het is dankzij hen dat Polen nu tot familie van vrije Europese landen behoort.

Beste Veteranen! Ik wend mij tot u uit naam van de Republiek Polen. De herdenking vandaag is vooral Uw herdenking. Het was u niet gegeven om te strijden in de Opstand van Warschau en in plaats daarvan vocht u voor de vrijheid van Nederland. Ondanks het feit dat Operation Market Garden niet het gewenste doel bereikte, werd de oorlog in minder dan een jaar winnend afgesloten, ook dankzij jullie. Uit naam van de Poolse overheid en de Poolse bevolking wil u heel hartelijk bedanken voor de vrijheid van nu en ik wens u nog vele jaren in goede gezondheid toe.

Geachte heer/mevrouw,
Ik zou ook graag mijn dankbaarheid willen uitten richting alle Nederlandse vrienden die de herinnering aan generaal Sosabowski’s militairen in Nederland levend hebben gehouden. Aangezien dit mogelijk de laatste keer is dat ik in Driel in mijn officiële functie als Ambassadeur van Polen ben, wil ik speciaal de heer Arno Baltussen, honorair consul van Polen in Gelderland en alle personen betrokken bij de Stichting Driel-Polen heel hartelijk bedanken voor al die jaren waarin zij de herinnering aan de Poolse militairen in Gelderland levend hebben gehouden. Ik dank ook heel hartelijk de autoriteiten van Driel en Overbetuwe, alsmede de provinciale autoriteiten van Geldereland en de Commissaris van de Koning, de heer Cornielje.

Beste Nederlandse vrienden,
Dames en heren,
Elk jaar komen wij hier in Driel op het Polenplein bijeen om de militairen te eren die hun leven gaven voor onze vrijheid, opdat wij in een vrij en democratisch Europa kunnen leven. Natuurlijk zijn sinds 1944 vele aspecten van onze levens significant veranderd. We worden geconfronteerd met nieuwe uitdagingen en gevaren. Maar één ding is hetzelfde gebleven. Het is de band die destijds is gevormd en is geëvolueerd in een hechte Pools-Nederlandse vriendschap. Tussen de mensen en tussen de twee staten.

Dat is waarom ik, wanneer ik terugkijk op mijn meer dan vier jaren in Nederland, duidelijk zie dat dit niet alleen ceremonies waren gerelateerd aan het verleden. Zij spelen ook een actuele rol. Heel veel groepen bezoekers komen naar dit land – militairen, politiemensen, musici, schoolkinderen – en zij komen allemaal voor de herdenkingen in Driel en in Breda. Dit is van groot belang want ook als zijn Polen en Nederland nauw met elkaar verbonden op politiek en cultureel vlak; er valt nog veel te ontdekken.

We leven in moeilijke tijden, met uitdagingen zoals de migrantenstroom en de Brexit. Maar hoe kunnen we migranten uit Afrika begrijpen als we vaak nog niet andere naties in Europa begrijpen? Europa heeft huiswerk te doen om zichzelf beter te ontdekken. Wij zullen dan sterker en welvarender zijn. Dat is was de militairen van generaal Sosabowski ons nu leren.

Ladies and Gentleman, Dames en Heren!
Ik wens u nog vele jaren Pools-Nederlandse vriendschap toe!

Dank u voor uw aandacht.