Mowa powitalna przewodniczącego Fundacji Driel-Polen, pana A.J.M. Baltussena, wygłoszone podczas 78. uroczystości upamiętniających udział 1. Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej  w operacji Market Garden.

Driel, 17 września 2022

Ekscelencje, Generałowie, Panie i Panowie,

Drodzy Weterani w Kanadzie i Polsce, Wasz wiek i zdrowie niestety nie pozwalają Wam na uczestnictwo w tej uroczystości tu na miejscu. Po dwóch latach ograniczeń związanych z pandemią jest to pierwszy rok, w którym zdajemy sobie sprawę, że od tej pory będziemy obchodzić uroczystość w Driel bez Waszej fizycznej obecności.

Ekscelencje, Generałowie, Panie i Panowie, w imieniu Fundacji Driel-Polen witam wszystkich Państwa na tej uroczystości, podczas której poświęcamy szczególną uwagę wkładowi 1. Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej w operację Market Garden – 78 lat temu.

Obecni są tu dzisiaj także rodziny i potomkowie Weteranów i mamy nadzieję, że w kolejnych latach grupa ta będzie się powiększać i oddawać wraz z nami hołd swoim bliskim.

Ci, którzy wstąpili do oddziałów generała Sosabowskiego, mieli na celu udział w wyzwoleniu Polski.

Najszybszym i zarazem najtrudniejszym sposobem przetransportowania polskich jednostek do Ojczyzny były desanty powietrzne. Sosabowski został dowódcą brygady spadochronowej. Spadochroniarze mieli walczyć o Polskę na polskim terytorium. To również dlatego w nazwie Brygady znajduje się określenie „samodzielna”. Ostatecznym celem Brygady Spadochronowej było wyzwolenie Polski, a hasło „Najkrótszą drogą” było zakorzenione w morale Brygady.

Polskiemu rządowi emigracyjnemu w Londynie szczególnie zależało na wykorzystaniu Brygady do wsparcia planowanego powstania przeciwko niemieckiemu okupantowi w Polsce przed zajęciem kraju przez Armię Czerwoną. Niestety, ze względu na polityczne naciski, a także ograniczenia logistyczne, nie udało się tego zrealizować.

Brygada została ostatecznie rzucona do walki w operacji Market Garden w 1944 roku. 18 i 19 września część żołnierzy wylądowała wraz z Brytyjczykami szybowcami, z działami przeciwpancernymi, na północ od Renu. Większość Polaków dokonała desantu 21 września tutaj, nad tą miejscowością, aby wesprzeć stąd brytyjskich i polskich towarzyszy broni na północnym brzegu rzeki.

Przyjaźń, która nawiązała się między polskimi żołnierzami a mieszkańcami Driel we wrześniu 1944 roku, wciąż trwa. W tej miejscowości można znaleźć na to wiele dowodów.

Kiedy generał Sosabowski i jego Brygada zostali obarczeni winą za niepowodzenie operacji Market Garden, mieszkańcy Driel nadal wspierali Polaków w ich walce o odzyskanie dobrego imienia, co w 2006 roku zaowocowało przyznaniem im wojskowego Orderu Wilhelma.